Từ khủng hoảng đến vinh quang: Vai trò của người thầy trong sự phục hưng của cầu lông Trung Quốc
Khi đề cập đến sự nổi bật của cầu lông Trung Quốc trong suốt những thập kỷ vừa qua, không thể không nhắc đến vai trò quan trọng của những người thầy nhiệt huyết. Họ không chỉ có chuyên môn xuất sắc m…
Khi đề cập đến sự nổi bật của cầu lông Trung Quốc trong suốt những thập kỷ vừa qua, không thể không nhắc đến vai trò quan trọng của những người thầy nhiệt huyết. Họ không chỉ có chuyên môn xuất sắc mà còn rất nhạy bén trong việc phân tích tình huống, biết linh hoạt điều chỉnh chiến thuật và đặc biệt là thấu hiểu tâm lý học trò. Câu chuyện dưới đây sẽ phần nào minh họa ảnh hưởng sâu sắc của một người thầy như vậy.
Vào những năm đầu thập niên 90, cầu lông Trung Quốc trải qua giai đoạn khó khăn khi không còn giữ được vị trí hàng đầu. Trong nội dung đôi nữ, dù vẫn có đội ngũ mạnh, nhưng họ đã bị Hàn Quốc vượt qua khi liên tiếp thất bại ở Olympics 1992, ASIAD 1994 và giải vô địch thế giới 1995. Cát Phi (Ge Fei) và Cố Tuấn (Gu Jun), hai vận động viên trẻ từ Giang Tô, được kỳ vọng sẽ khôi phục lại vị thế cho đội tuyển nữ Trung Quốc. Thực tế, họ đã làm được nhiều hơn thế khi trở thành cặp đôi vĩ đại trong những năm cuối thập niên 90, giành mọi danh hiệu cao quý, bao gồm hai huy chương vàng Olympic, và chỉ thua 3 trong tổng số 171 trận đấu từ 1996 đến 2000. Tuy nhiên, ít ai biết rằng cặp đôi bất khả chiến bại này đã từng đứng trước bờ vực tan rã.
Trong cuộc sống hàng ngày, Cát Phi là người hướng nội và không giỏi giao tiếp, trong khi Cố Tuấn lại sôi nổi, cởi mở và thích giao lưu. Với tính cách trái ngược như vậy, mặc dù là cặp đôi ăn ý trên sân, nhưng họ lại ít khi gặp nhau ngoài đời. Hai người không ở cùng ký túc xá, nên ngoài giờ tập luyện và thi đấu, họ rất ít khi đi chơi chung, thậm chí cũng không mời nhau đi ăn tối. Ở độ tuổi 20, các cô gái thường rất nhạy cảm, và Cát Phi cùng Cố Tuấn không tránh khỏi những mâu thuẫn trong quá trình luyện tập. Những xung đột nhỏ dần tích tụ thành vấn đề lớn, và đỉnh điểm là trước giải cầu lông All England 1996, Cát Phi đã tìm gặp HLV đôi nữ thời đó, thầy Điền Bình Nghị (Tian Bingyi), để yêu cầu tách cặp. Lý do mà cô đưa ra là Cố Tuấn quá đỗi cẩn thận và cô không còn chịu đựng được nữa.
Thời điểm này cực kỳ quan trọng đối với cầu lông Trung Quốc. Không chỉ vì giải All England sắp diễn ra, mà Olympic tại Atlanta cũng đang đến gần. Dù có bất đồng về việc tách cặp, nhưng sự căng thẳng giữa hai vận động viên sẽ ảnh hưởng đến hiệu suất thi đấu của họ. Thầy Điền Bình Nghị đã khuyên Cát Phi: “Cố Tuấn là người thẳng thắn, đừng quá để tâm đến những gì cô ấy nói. Cô ấy chỉ muốn cả hai cùng thi đấu tốt hơn. Các em đều là thành viên quan trọng trong đội, đã từng hỗ trợ nhau rất nhiều. Làm sao có thể dễ dàng chia tay được?”
Sau đó, ông đã gặp riêng Cố Tuấn và nhắc nhở cô: “Tính cách của em và Cát Phi rất khác biệt, hãy cẩn trọng hơn khi giao tiếp.” Cuối cùng, ông triệu tập cả hai để nhấn mạnh: “Một cặp đôi xuất sắc phải có sự gắn kết chặt chẽ. Cả hai đều có khả năng giành huy chương vàng Olympic. Hãy quý trọng cơ hội này để mang vinh quang về cho Tổ quốc. Trong đời, không phải lúc nào cũng có cơ hội như thế!”
Những lời khuyên đó đã khiến hai cô gái cảm động. Từ đó trở đi, giữa Cát Phi và Cố Tuấn không còn xảy ra bất kỳ tranh cãi nào, dù là nhỏ nhất. Họ bắt đầu trao đổi ý kiến và làm việc cùng nhau. Những mâu thuẫn lớn được giải quyết đã tạo ra bước ngoặt trong sự nghiệp của họ, giúp họ trở thành cặp đôi thống trị trong nửa cuối thập niên 90 với thành tích nổi bật trong nội dung đôi nữ. Trước đó, những trận đấu giữa họ và cặp đôi Hàn Quốc Gil Young-ah và Jang Hye-ock thường rất căng thẳng. Tuy nhiên, ở chung kết Olympic Atlanta, cặp đôi Trung Quốc đã xuất sắc đánh bại đối thủ với tỷ số 15-5. Do đó, thách thức lớn nhất của họ không phải là các tay vợt Hàn Quốc, mà chính là sự hòa hợp của chính mình.
Cũng cần lưu ý rằng, thời điểm đó thầy Điền Bình Nghị chỉ mới ngoài 30 và vừa mới nghỉ thi đấu không lâu. Để đưa ra những lời khuyên không chỉ cứu vãn cặp đôi hàng đầu của Trung Quốc mà còn hòa giải mâu thuẫn giữa họ, ông đã phải học cách hiểu tâm lý của học trò, biết được họ nghĩ gì và cách xử lý như thế nào cho hiệu quả, nhất là với những cô gái tuổi đôi mươi nhạy cảm. Nếu ông chọn cách phớt lờ hay áp đặt quan điểm nghiêm khắc, có lẽ thế giới đã không chứng kiến được sự thống trị độc đáo trong lịch sử cầu lông. Câu chuyện giữa thầy Điền và cặp đôi Cát Phi - Cố Tuấn là một minh chứng rõ nét cho vai trò của người thầy trong sự phát triển rực rỡ của cầu lông Trung Quốc.